De gemeenteraad van Westland heeft in januari vergaderd over de toekomst van de glastuinbouw in Westland, en met name over wat de gemeente kan doen om de omstandigheden voor de glastuinbouwsector te verbeteren. Vertegenwoordigers van de tuinbouwsector hebben bij de gemeenteraad gepleit voor een strikt handhavingsbeleid in het glastuinbouwgebied.
Handhaving in het buitengebied van Westland
De gemeente zou dus moeten optreden tegen het privé gebruik van agrarische grond in het glastuinbouwgebied, zoals te grote siertuinen, een paardenwei of een bar in een kas. Door dit privégebruik worden de voorschriften van het bestemmingsplan overtreden. Die voorschriften schrijven immers voor dat voor glastuinbouwgrond alleen gebruik voor de uitoefening van een glastuinbouwbedrijf is toegestaan. De gemeente kan hierdoor tegen privégebruik daarvan optreden. Als dit gebruik eenmaal is beëindigd, zou het volgens de sector gemakkelijker zijn om tot reconstructie van de glastuinbouw te komen.
Het idee hierachter is dat het gemakkelijker is om te komen tot de vorming van grootschalige glastuinbouwbedrijven als er minder privégebruik van gronden plaatsvindt. De redenering volgt 2 lijnen: In de eerste plaats kan de grond die vrijkomt doordat het gebruik als paardenwei wordt beëindigd, weer gebruikt worden als grond voor de glastuinbouw. In de tweede plaats zullen de woningen minder waard worden, als het privé gebruik van gronden rondom woningen wordt verboden. De paardenwei mag dan immers niet meer worden gebruikt, en een deel van de tuin mag niet meer worden gebruikt. In dat geval zou de verkoopprijs voor de woningen moeten dalen. Het is dan voor glastuinbouwbedrijven goedkoper om de woning op te kopen en uit te plaatsen.
Het college van B&W van Westland heeft in 2015 al het besluit genomen om handhavend op te gaan treden tegen privégebruik van gronden met een glastuinbouwbestemming. Dit handhavingsbeleid wordt op dit moment al volop uitgeprobeerd in de Boomawatering en Poelzone. Vorig jaar schreef ik daar al over in deze blog. Ook in andere gebieden vindt op dit moment al handhaving plaats, bijvoorbeeld in Monster en Naaldwijk. Onduidelijk is om welke reden in bepaalde gebieden handhaving plaatsvindt en in andere niet.
Het college heeft aan de gemeenteraad verklaard dat men vooral ook duidelijkheid wil geven dat gebruik van glastuinbouwgrond voor privédoeleinden niet is toegestaan. De gemeente wil het zo makkelijker maken voor tuinbouwbedrijven om grootschalig reconstructie uit te voeren. Gelijktijdig heeft de gemeente de Ontwikkelingsmij Herstructurering Westland opgericht. Die heeft als doel om actief glastuinbouwgebieden te herstructureren, zonodig door zelf gronden aan te kopen.
De gemeenteraad had vragen gesteld over de uitvoering van de handhaving. Helaas leverde dat geen nieuwe antwoorden op.
Er is iets voor te zeggen om als gemeente die afhankelijk is van glastuinbouw, actief reconstructie in de glastuinbouw te bevorderen. Ik vond het echter jammer dat de leden van de gemeenteraad bij het nemen van dit besluit geen woord hebben gewijd aan de belangen van de woningeigenaren in het gebied. De gemeente heeft meer dan 20 of zelfs 30 jaar niet opgetreden tegen privégebruik van grond bij woningen. Dit privé gebruik is in het hele buitengebied van Westland al die tijd gedoogd. Het is logisch dat mensen na zoveel jaar hun verwachtingspatroon en hun handelen hierop hebben afgestemd. Juridisch gezien kan een gemeente ook na jaren alsnog gaan handhaven. Het is de vraag of dat ook kan als het privégebruik zo wijdverbreid was en het beleid hier volledig op afgestemd was. Er zijn in het verleden immers ook expliciete gedoogtoestemmingen gegeven “tot het moment dat de grond nodig is voor reconstructie”. Die mogelijkheid zou nu ook gebruikt kunnen worden.
De gemeenteraad heeft uiteindelijk afgesproken om in een besloten werkgroep verder uit te werken hoe men de handhaving van het buitengebied wil aanpakken. De resultaten daarvan zijn pas na de zomer bekend
Pleidooi
Ik pleit ervoor om toch vooral de aandacht te richten op de gevallen waarin daadwerkelijk reconstructie van glastuinbouw aan de orde is. In dat geval is het belang duidelijk, en is ook duidelijk in welke richting een oplossing gevonden moet worden. Misschien is de beste oplossing wel een uitplaatsing van de woning, en moet er gezocht worden naar subsidiemogelijkheden of andere financiering die uitplaatsing mogelijk maakt.
Ik pleit er verder voor om in ieder geval wat manoeuvreerruimte voor de gemeente in het beleid in te bouwen. De gemeente zou meer medewerking voor glastuinbouwreconstructie kunnen krijgen, indien woningeigenaren enige uitruilmogelijkheden krijgen. Een woningeigenaar zou kunnen aanbieden dat hij bereid is de grond achter zijn woning te ontruimen en eventueel te verkopen, als hij in de plaats daarvan een woonbestemming krijgt op de grond naast zijn woning. Tot nu toe gaat de gemeente niet in op dergelijke voorstellen. Men stelt dat het bestemmingsplan dat niet toelaat. Ik meen dat in het bestemmingsplan meer ruimte zit dan ambtelijk wordt gedacht. En anders kan in de werkgroep van de gemeenteraad gedacht worden over aanpassing van het bestemmingsplan glastuinbouwgebied. Er moet gewoon wat smeerolie komen om de zaak aan het draaien te krijgen!
