Laatst hebben wij een bezwaar ingediend tegen een besluit van de gemeente om handhavend op te treden tegen het gebruik van een schuur. Onze klant was van mening dat dit nieuwe gebruik in overeenstemming was met een vergunning die de gemeente eerder aan hem had verleend, maar helaas bleek de gemeente daar anders over te denken.
Last onder dwangsom
De gemeente besloot, nadat de overtreding was geconstateerd, tot handhaving over te gaan. In de wet is voor gemeenten een aantal instrumenten opgenomen om tot handhaving over te gaan. Het meest gebruikte instrument is de last onder dwangsom. Ook in dit geval besloot de gemeente een last onder dwangsom op te leggen.
Beëindiging overtreding (herstelmaatregelen)
De gemeente moet in het handhavingsbesluit precies te omschrijven hoe de overtreding beëindigd kan worden, ofwel welke herstelmaatregelen getroffen dienen te worden. In dit geval kon de overtreding beëindigd worden door het gebruik van de schuur in overeenstemming te brengen met de eerder verleende vergunning, óf door deze helemaal niet meer te gebruiken. In het laatste geval is er immers ook geen strijdigheid met het bestemmingsplan.
Begunstigingstermijn
Bij een last onder dwangsom wordt aan de overtreder een last opgelegd om een overtreding te beëindigen. De last is dus een verplichting om een overtreding te beëindigen. Daarvoor wordt een bepaalde termijn gesteld, die de begunstigingstermijn wordt genoemd. De lengte van de begunstigingstermijn is afhankelijk van de omstandigheden van het geval. Hierbij speelt mee in hoeverre derden rechtstreeks nadeel ondervinden van de overtreding, vooral als zij zelf een verzoek om handhaving hebben gedaan.
Een omstandigheid die meestal een rol speelt is de vraag hoeveel tijd het redelijkerwijs kost om de overtreding te beëindigen. In beginsel mag een begunstigingstermijn niet langer zijn dan nodig is om de overtreding te beëindigen. Deze kan een week bedragen, maar ook 3 tot 4 maanden. In dit geval stelde de gemeente een begunstigingstermijn in van 13 weken.
Om te voorkomen dat een dwangsom wordt verbeurd, voordat op het bezwaar is besloten, verzoeken wij de gemeente gelijktijdig met het indienen van het bezwaarschrift ook altijd om de begunstigingstermijn op te schorten. De begunstigingstermijn wordt dan meestal verlengd tot 6 weken nadat op het bezwaar is besloten.
Hoogte dwangsom
Als de last niet of niet tijdig wordt uitgevoerd, is een dwangsom verschuldigd. De hoogte van de dwangsom is afhankelijk van de ernst van de overtreding en de omstandigheden van het geval. De gemeente kan de dwangsom vaststellen in een bepaalde som per dag of per week. In dat geval moet ook de maximaal te verbeuren dwangsom worden vastgelegd. Ook kan een éénmalige dwangsom worden opgelegd als de overtreding op een bepaalde datum niet is beëindigd. In dit geval bedroeg de hoogte van de dwangsom eenmalig € 20.000.
De dwangsom moet in een redelijke verhouding staan tot het belang dat wordt geschonden en de uitwerking van de last onder dwangsom. Een maatstaf bij het bepalen van het bedrag kan zijn het (geschatte) financiële voordeel dat de overtreding oplevert. De omvang van de onderneming aan wie de dwangsom wordt opgelegd speelt hierbij ook een rol. Soms heeft de gemeente beleid opgesteld over de hoogte van de dwangsom. De hoogte van de dwangsom moet in ieder geval aan dit beleid voldoen.
Verbeuring bij een last onder dwangsom
Wordt de overtreding niet binnen de begunstigingstermijn beëindigd, dan verbeurt de overtreder een dwangsom. Dit betekent dat de overtreder de dwangsom na die termijn aan de gemeente verschuldigd wordt, zonder dat er nog een aanzegging van de gemeente of andere actie nodig is. De dwangsom dient binnen 6 weken na verbeuring te worden betaald. Wordt de dwangsom niet binnen 6 weken betaald, dan zal de gemeente de overtreder een invorderingsbeschikking sturen. Indien de overtreder hierna nog niet betaalt, dan stuurt de gemeente een tweede aanmaning. Blijft betaling uit, dan is de gemeente uiteindelijk bevoegd om een deurwaarder in te schakelen.
Als de gemeente de dwangsom niet binnen een jaar invordert, is de dwangsom verjaard. Blijkens uitspraken van de rechtbank doet deze verjaring zich best vaak voor.
Heeft u een handhavingsbesluit van de gemeente ontvangen en wilt u bezwaar maken? Wij staan u graag bij in de bezwaarprocedure met de gemeente.
Advocatenkantoor Zwinkels stelt haar blogs zorgvuldig samen op basis van de op dat moment geldende regelgeving. Onze blogs kunnen door de actualiteit worden achterhaald en hebben een algemeen karakter waardoor zij niet als juridisch advies kunnen worden beschouwd.
