Gemeente Westland heeft het voorontwerp van het bestemmingsplan “Legalisatie Oude Strijdigheden” gepubliceerd. Zoals de naam al zegt, is het doel van dit bestemmingsplan om oude
strijdigheden met het bestemmingsplan alsnog te legaliseren. “Oud” betekent daarbij het volgende: Als een woning of perceel al vóór december 2008 in strijd met het bestemmingsplan werd gebruikt, dan komt dit gebruik in aanmerking voor legalisering. Daarbij gelden wel veel extra voorwaarden, waardoor het zeker niet voor alle oude strijdigheden tot legalisering van het gebruik komt. Hieronder volgt een toelichting.
De gemeente stelt zelf dat men verwacht dat nog meer eigenaren zich zullen melden voor legalisering. De gemeente stelt niet alle situaties te kennen die al voor 2008 in strijd met het bestemmingsplan waren, en stelt dus nieuwe situaties te willen bekijken.
Schone lei
In de toelichting op het bestemmingsplan stelt de gemeente dat er van oudsher veel overtredingen van het bestemmingsplan Glastuinbouwgebied zijn. Men wil nu een keer alle oude gevallen die alsnog kunnen worden gelegaliseerd, vastleggen in dit nieuwe bestemmingsplan. Men wil in ieder geval langdurig strijdig privégebruik van gronden of woningen legaliseren. Dat kan ertoe leiden dat een woning alsnog een bestemming Wonen krijgt. In het bestemmingsplan ontstaat daardoor een aantal nieuwe burgerwoningen. Ook wordt het bestemmingsvlak van een woning in een aantal gevallen vergroot, zodat bijvoorbeeld het hele perceel dat bij de woning hoort de bestemming Wonen krijgt, in plaats van alleen een klein deel waarop de woning is gelegen. In veel gevallen blijft de woning in beginsel een agrarische bedrijfswoning, en krijgt de woning alleen een persoonlijk overgangsrecht.
Drie voorwaarden voor legalisering
Er worden wel voorwaarden gesteld voordat de gemeente het gebruik legaliseert. Het gebruik moet sinds 2008 ongewijzigd zijn. Als er inmiddels bouwwerken bij zijn geb
ouwd, of als het gebruik intensiever is geworden, wil de gemeente niet gaan legaliseren. Als het gebruik niet is gewijzigd, kan het gebruik alsnog in het bestemmingsplan worden toegestaan. De redenering daarachter is dat als de woning de afgelopen 14 jaar zonder problemen voor de glastuinbouw bewoond kon worden, er kennelijk geen praktische bezwaren zijn.
Als de woning of het perceel na 2008 is verkocht, beschouwt de gemeente dit ook als een wijziging die legalisering onmogelijk maakt. Als de woning door vererving door erfgenamen is verkregen, dan geldt de uitzondering niet. Een uitzondering geldt ook als de eigenaar de woning niet meer zelf bewoont, maar die verhuurt.
Een derde voorwaarde is dat legalisering de belangen van de glastuinbouw niet onevenredig mag aantasten. Volgens de gemeente kan een groot aantal woningen ondanks het verloop van tijd toch niet de bestemming burgerwoning krijgen. Dit is het geval als de woning “onevenredig in de weg ligt” aan de glastuinbouw. De woningen zijn op een zodanige locatie gelegen dat die aldaar niet duurzaam kunnen blijven. In zo’n geval krijgt de woning niet de bestemming “Wonen”, maar wordt er alleen een “persoonlijk overgangsrecht” toegekend. De huidige bewoner mag dan de woning blijven bewonen, en mag het hele perceel blijven gebruiken, met alle extra bebouwing enzovoort.
Persoonlijk overgangsrecht
Wat betekent dat nou, een persoonlijk overgangsrecht? Het gaat om een persoonlijk recht waar alleen de bestaande bewoner profijt van heeft. Voor een bedrijfswoning bij een glastuinbouwbedrijf betekent dat dat de huidige eigenaar er mag blijven wonen, als hij voor 2008 al de woning bewoonde. Het overgangsrecht geldt na verkoop niet voor de nieuwe eigenaar. De nieuwe eigenaar heeft geen recht op dit overgangsrecht, zodat een nieuwe eigenaar de woning illegaal bewoont. Vanaf 2008 gold dit natuurlijk voor alle voormalige bedrijfswoningen, die door burgers worden bewoond. In het nieuwe bestemmingsplan krijgt een aantal woningeigenaren een persoonlijk overgangsrecht, en blijft de situatie voor alle overige woningeigenaren die in een bedrijfswoning wonen hetzelfde.
Deze bewoning wordt tot nu toe eigenlijk vrijwel zonder uitzondering door de gemeente gedoogd. Het nadeel van gedogen is dat er geen enkele juridische zekerheid kan worden ontleend aan een gedoogtoestemming. Mochten er problemen ontstaan, van welke aard dan ook, en wordt de gemeente daarin betrokken, dan is de gemeente verplicht om te handhaven tegen een illegale situatie. Bovendien heeft de gemeente aangegeven om ná de vaststelling van het bestemmingsplan te gaan handhaven op gebruik in strijd met het plan. Mogelijk zal daar dit keer ook uitvoering aan worden gegeven. Het voornaamste voordeel van deze regeling is dat je zekerheid hebt dat je als bewoner de woning duurzaam kan blijven bewonen. Bijkomend voordeel is dat ook het gebruik van meer grond voor privédoeleinden, en het hebben van meer bijgebouwen hiermee onder het overgangsrecht valt. De gemeente kan daar dan niet alsnog tegen op gaan treden.
Het echte probleem voor bedrijfswoningen ontstaat echter niet bij de bewoning door de huidige eigenaar, omdat de gemeente hier tot nu toe niet tegen optrad. Het probleem ontstaat vooral als de eigenaar de woning wil verkopen. Voor dat probleem is het persoonlijk overgangsrecht geen oplossing, omdat het juist bij verkoop vervalt.
De gemeente nodigt eigenaren van woningen en grond uit om na te gaan of ze ook recht hebben op persoonlijk overgangsrecht, en zich dan te melden bij de gemeente. In sommige gevallen kan dit tot een nuttige uitkomst leiden, dus het is in ieder geval nuttig om na te gaan of je recht hebt op persoonlijk overgangsrecht. Hiervoor kun je tot 14 oktober een inspraakreactie inbrengen tegen het voorontwerpbestemmingsplan.
