Krakers: van tuinderswoning naar Chinees restaurant naar ?

Het lijkt alsof krakers het Westland ontdekt hebben als gebied waar hier en daar wel wat panden leeg staan. De agrarische bedrijfswoning van een cliënt stond al jaren leeg. Juist op het moment dat hij de ramen had afgetimmerd met houten platen werd de woning gekraakt. De aftimmering was juist bedoeld om de woning beter te beveiligen, maar het effect daarvan was kennelijk dat krakers er opmerkzaam op werden gemaakt dat de woning leeg stond. Daarop zagen krakers hun kans schoon en kraakten zij de woning.

Kraken is sinds 2010 een strafbaar feit, waar gevangenisstraf op staat. In de praktijk is het echter niet zo simpel om een gekraakte woning ook door de politie ontruimd te krijgen. Ik heb in ieder geval wel aangifte gedaan bij de politie. Dat komt in gemeente Westland zo weinig voor, dat het ruim twee uur kostte om het proces-verbaal op te maken. De politie zond vervolgens het proces-verbaal door naar het openbaar ministerie. Daarna volgde heel lang geen reactie.

Het openbaar ministerie heeft op grond van de wet uit 2010 de bevoegdheid om krakers te laten ontruimen door de politie. In die wet is kraken voor het eerst strafbaar gesteld. Die bevoegdheid om strafrechtelijk te ontruimen is echter onmiddellijk na de ingang van de wet beperkt. De rechter bepaalde dat het openbaar ministerie ondanks de nieuwe wet niet zo maar mag ontruimen. Ook een kraker heeft namelijk het huisrecht over de door hem gekraakte woning, en dit huisrecht wordt beschermd door het Europees Verdrag voor de Rechten van de Mens. Om die reden hebben krakers het recht om zich in een kort geding bij de burgerlijke rechter te verzetten tegen de ontruiming. Het openbaar ministerie moet de voorgenomen ontruiming melden aan de krakers, die vervolgens het kort geding aan kunnen spannen tegen de staat.

Krakers beroepen zich bij een nieuwe huisbezetting standaard op dit huisrecht. In een standaardbrief doen zij een beroep op het huisrecht. Die brief plakken zij op de deur van de gekraakte woning. In die brief stellen zij dat de woning al langere tijd leegstaat en niet in gebruik is en dat zij uit nood de woning in gebruik hebben genomen. Zij sturen een kopie van die brief naar de rechtbank en de politie, en verwijzen verder voor alle correspondentie naar hun advocaat in Den Haag.

Pas na veel bellen en e-mailen kreeg ik een reactie van de officier van justitie op de aangifte. De officieer had begrepen dat de eigenaar inmiddels met de krakers overeen was gekomen dat zij een beperkte tijd in de woning mochten blijven, en vond het daardoor niet nodig om op te treden.

De eigenaar heeft inderdaad met de krakers de afspraak gemaakt dat zij een beperkte periode in de woning mochten blijven, onder voorwaarde dat zij na afloop van deze periode zonder problemen de woning zouden verlaten. Voor deze periode is er een gebruiksovereenkomst opgesteld, die er op neerkwam dat de krakers zonder kosten in de woning mochten verblijven, maar op de afgesproken datum de woning dienden te verlaten. Deze overeenkomst werd door de krakers ondertekend. Ik was heel benieuwd of zij de woning ook daadwerkelijk zouden verlaten, en dat bleek gelukkig het geval te zijn. Het lijkt dus in dit geval met een sisser af te lopen.

Enige tijd later bleek dat het voormalige Chinese restaurant in Poeldijk gekraakt was, door krakers met dezelfde handelswijze. Het kraken met een beroep op het huisrecht lijkt wel een geoliede machine te zijn geworden. Als het verblijf tijdelijk is en er afspraken zijn te maken over de datum waarop het pand weer verlaten wordt, en er geen schade aan het pand wordt aangericht, is de schade voor de eigenaar in ieder geval overzienbaar.