Recent is er een interessante uitspraak gedaan door de rechtbank Oost-Brabant over een natuurvergunning in verband met de stikstofregels. De uitspraak ging over de vraag of een natuurvergunning wel verleend hoeft te worden, wanneer in de aanvraag al duidelijk is dat er geen stikstofdepositie zou ontstaan. Hoewel de rechtbank de vergunning toch noodzakelijk achtte, biedt deze uitspraak kansen voor technische adviesbureaus en advocaten in omgevingsrecht. Door direct in te zetten op elektrisch materieel én aan te tonen dat er geen stikstofdepositie plaatsvindt, kan het proces voor een natuurvergunning aanzienlijk worden versneld of zelfs overbodig worden.
Positieve weigering van de natuurvergunning
De zaak begon met een bouwaanvraag voor een bijgebouw bij een woning in een Natura 2000-gebied. De provincie heeft die aanvraag vervolgens geweigerd. De gevolgen werden als verwaarloosbaar gezien, waardoor een natuurvergunning volgens de provincie niet nodig was. Het ging hier dus om een zogenaamde positieve weigering, waardoor vaststaat dat er geen stikstofdepositie plaatsvindt en de bouw dus kan beginnen.
Buren in beroep
De eigenares van de naastgelegen woning was het daar niet mee eens en heeft er beroep tegen aangetekend. Zij stelde dat uit eerdere uitspraken van de Raad van State volgt dat iedere toename van stikstofdepositie, hoe gering ook (bijvoorbeeld 0,02 Mol N/ha/jr) significante gevolgen kan hebben. Zij benadrukte daarbij dat de kritische depositiewaarden van verschillende habitattypes in het Natura 2000-gebied al fors overschreden zijn.
De provincie bleef bij hun standpunt dat het project niet leidt tot een toename van stikstofdepositie met significante gevolgen. In de aanlegfase zou de uitstoot laag genoeg zijn om significante gevolgen te voorkomen. Deze uitstoot is zo laag, omdat bij de bouw gebruik gemaakt zou worden van zoveel mogelijk elektrisch materieel, waaronder een elektrische bouwkraan. Mocht er toch geen elektrisch materieel worden gebruikt, dan kon de provincie handhavend optreden.
De uitspraak van de rechtbank
De rechtbank die zich over deze zaak moest buigen verwees naar een uitspraak van het Europees Hof van Justitie. Een uitspraak die stelt dat in de voortoets alleen rekening mag worden gehouden met onderdelen in het projectontwerp die daar inherent deel van uitmaken, en die de schadelijke gevolgen van dat project beperken. Het hof noemt dit standaard onderdelen die verplicht zijn voor alle projecten van dezelfde soort.
Hoewel elektrisch materieel steeds vaker wordt gebruikt in de bouw, ziet de rechtbank het gebruik daarvan niet als standaard onderdeel bij elk bouwproject. Daarbij werd ook de vastlegging van het gebruik van elektrisch materieel als onvoldoende gezien. In de aanvraag (en de AERIUS berekening die daarvan deel uitmaakt) werd niet helder:
- dat niet-elektrisch materieel expliciet uitgesloten is in het aangevraagde project;
- hoeveel gebruik er zal worden gemaakt van elektrisch materieel;
- en wat de beschikbaarheid en inzet van elektrisch materieel precies zou zijn.
Doordat dit miste is er voor de aanvrager geen verplichting ontstaan om elektrisch materieel in te zetten en zou de provincie dus niet handhavend kunnen optreden. Daardoor besloot de rechtbank om de positieve weigering van de natuurvergunning te vernietigen.
Is een natuurvergunning in de toekomst nog nodig?
Uit de uitspraak volgt, volgens mij, dat een duidelijke omschrijving van het gebruik van (bijna) uitsluitend elektrisch materieel de natuurvergunning op termijn onnodig zal maken. Dan speelt namelijk de stikstofdepositie geen rol meer. De rechtbank ziet dit gebruik nu nog niet als standaard onderdeel bij ieder bouwproject, maar de praktijk is aan het veranderen. Naarmate meer projecten rondom Natura 2000-gebieden volledig elektrisch uitgevoerd worden, kan dat wél een standaard onderdeel worden. Dan zijn de passende beoordeling en bijbehorende vergunning helemaal niet meer nodig.
Mijn advies: formuleer duidelijk en compleet
Het kan nog even duren voordat de inzet van elektrisch materieel een standaard onderdeel wordt in dit soort bouwprojecten. Toch adviseer ik initiatiefnemers om nu al in de aanvraag natuurvergunning goed te omschrijven welk elektrisch materieel gebruikt zal worden. Dan voldoe je aan de voorwaarden voor handhaving en kun je garanderen dat er geen stikstofdepositie optreedt. Zo heb je sowieso een snellere toewijzing van de natuurvergunning. Op termijn kan de passende beoordeling en natuurvergunning zelfs geheel achterwege blijven.
Hulp nodig bij de aanvraag van een natuurvergunning? Maak een afspraak voor een kortadviesgesprek
